\(\displaystyle 30y^{\,10}-60y^{\,7}\) көпмүшесін \(\displaystyle -6y^{\,7}\) бірмүшесіне бөлу кезіндегі бөліндіні тауып, бөлу процесін қалпына келтіріңіз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle 30y^{\,10}\) | \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle 60y^{\,7}\) | \(\displaystyle -6y^{\,7}\) | ||||
| \(\displaystyle -\) | ||||||||
| \(\displaystyle 0\) | ||||||||
Белгілі бөліндіні ескере отырып, көбейткіштерге жіктеуді жазыңыз:
\(\displaystyle 30y^{\,10}-60y^{\,7}\) көпмүшесін \(\displaystyle -6y^{\,7}\) бірмүшесіне баған түрінде бөлейік.
1-қадам. \(\displaystyle {\bf 30y^{\,10}-60y^{\,7}}{\small }\) көпмүшесі.
1. \(\displaystyle \color{blue}{30y^{\,10}}-60y^{\,7}{\small ,}\) көпмүшесінің жазбасында жоғары дәрежелі бірмүшені таңдайық ,бұл \(\displaystyle \color{blue}{30y^{\,10}}{\small }\) бірмүшесі.
2. \(\displaystyle \color{blue}{30y^{\,10}}\) бірмүшесін \(\displaystyle -6y^{\,7}{\small }\) бірмүшесіне бөлеміз:
\(\displaystyle \frac{\color{blue}{30y^{\,10}}}{-6y^{\,7}}=\color{blue}{-5y^{\, 3}}{\small .}\)
Бөлу нәтижесін бөліндінің бірінші қосылғышы түрінде жазамыз:
| \(\displaystyle \small \color{blue}{30y^{\,10}}-60y^{\,7}\) | \(\displaystyle \small -6y^{\,7}\) |
| \(\displaystyle \small \color{blue}{-5y^{\, 3}}\,?\) |
3. \(\displaystyle \color{blue}{30y^{\,10}}-60y^{\,7}\) көпмүшесінен \(\displaystyle \color{blue}{30y^{\,10}}=-6y^{\,7}\cdot (\color{blue}{-5y^{\,3}}) {\small }\) бірмүшесін баған түрінде азайтамыз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small \color{blue}{30y^{\,10}}\) | \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 60y^{\,7}\) | \(\displaystyle \small -6y^{\,7}\) |
| \(\displaystyle \small\color{blue}{30y^{\,10}}\) | \(\displaystyle \small \color{blue}{-5y^{\,3}}\,?\) | |||
| \(\displaystyle \small -60y^{\,7}\) |
\(\displaystyle -60y^{\,7}{\small }\) бірмүшесін аламыз.
2-қадам. \(\displaystyle {\bf -60y^{\,7}}{\small }\) көпмүшесі.
1. \(\displaystyle \color{green}{-60y^{\,7}}{\small ,}\) көпмүшесінің жазбасында жоғары дәрежелі бірмүшені таңдайық ,бұл \(\displaystyle \color{green}{-60y^{\,7}}{\small }\) бірмүшесінің өзі.
2. \(\displaystyle \color{green}{-60y^{\,7}}\) бірмүшесін \(\displaystyle -6y^{\,7}{\small }\) бірмүшесіне бөлеміз:
\(\displaystyle \frac{\color{green}{-60y^{\,7}}}{-6y^{\,7}}=\color{green}{10}{\small .}\)
Нәтижені «+» таңбасы бар бөліндінің екінші қосылғышы түрінде жазамыз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 30y^{\,10}\) | \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 60y^{\,7}\) | \(\displaystyle \small -6y^{\,7}\) | ||
| \(\displaystyle \small 30y^{\,10}\) | \(\displaystyle \small \color{blue}{-5y^{\,3}}\color{green}{+10}\) | |||||
| \(\displaystyle \small\color{green}{-60y^{\,7}}\) | ||||||
3. \(\displaystyle \color{green}{-60y^{\,7}}\) көпмүшесінен \(\displaystyle \color{green}{-60y^{\,7}}=-6y^{\,7}\cdot \color{green}{10}{\small }\) бірмүшесін баған түрінде азайтамыз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 30y^{\,10}\) | \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 60y^{\,7}\) | \(\displaystyle \small -6y^{\,7}\) |
| \(\displaystyle \small 30y^{\,10}\) | \(\displaystyle \small \color{blue}{-5y^{\,3}}\color{green}{+10}\) | |||
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small\color{green}{-60y^{\,7}}\) | |||
| \(\displaystyle \small\color{green}{-60y^{\,7}}\) | ||||
| \(\displaystyle \small 0\) |
Нәтижесінде \(\displaystyle 0{\small ,}\) аламыз, бөлу процесі аяқталды.
Осылайша,
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 30y^{\,10}\) | \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 60y^{\,7}\) | \(\displaystyle \small -6y^{\,7}\) |
| \(\displaystyle \small 30y^{\,10}\) | \(\displaystyle \small -5y^{\,3}+10\) | |||
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small -60y^{\,7}\) | |||
| \(\displaystyle \small -60y^{\,7}\) | ||||
| \(\displaystyle \small 0\) |
және